Son as sete e cuarto da mañá, estou tirada na cama cun ollo aberto e outro pechado, non lembro a última noite que durmín placenteramente, e a pesar do costume pego un salto ao escoitar o son do móbil co que comparto a miña cama, e a miña vida completa, desde que traballo como enfermeira para o Sergas, fai algo máis de tres anos.
Sei que é o supervisor de garda antes mesmo de que mire a pantalla, a súa rouca e torpe voz (estou segura de que el si que durmiu tranquilamente toda a noite) dime que necesitan que vaia a cubrir a mañá ao hospital, non me di onde, nin sequera dáme unha pista, só que me presente canto antes no seu despacho. Estes días hai moito balbordo no hospital pola falta de persoal en todas partes, segue habendo moita xente de vacacións e de días libres e outra mesmo de baixa por ser positivas, pero non de actitude que posiblemente tamén, senón positivas en Sars-Cov2, polo que cada día hai entre unha e varias chamadas para traballar para cubrir as quendas no momento porque o de planificar con tempo non é algo que se estile moito nesta xerencia. Así que non me estraña para nada que non teña aínda un lugar ao que presentarme, como sempre chegarei xusta de tempo onde teña que ir traballar e empezarei tarde, mal e a rastro. Case me afixen a iso, só case.
Dúchome e prepárome correndo para poder chegar canto antes e deixar o coche nalgún lugar aparcable, e digo aparcable porque como sexas das última en chegar non che queda doutra que deixar o coche encima da beirarrúa, nunha rotonda ou en calquera montículo que poida facer de estacionamento.
Chego ao despacho do supervisor xa cambiada e alí atópome coa desagradable sorpresa de que me toca ir á UCI covid, ao primeiro instante non mo creo, non entro nunha UCI desde que terminei as prácticas da carreira, así que pregunto de novo por se os meus oídos aínda non espertasen: “Si, si, para a UCI ‘sucia’, non teño a ninguén máis cualificado para ir e alí fai falta persoal que están case cheos e non dan a basto. Non te preocupes, muller, vas estar moi ben alí que as compañeiras che axudan moito”. E dimo cun sorriso o moi… Insisto en que eu non traballei na UCI e menos con pacientes dese tipo, que os pacientes con covid son moi inestables e deseguido se poñen moi mal, pero non me fai nin caso e simplemente dáme unha palmadita nas costas e dime que calquera cousa que lle pregunte ás demais.
O corazón latéxame a mil por hora e éntranme ganas mesmo de chorar da rabia, pero contéñome como podo porque non lle vou dar o gusto de verme mal, e voume como unha zombie cara á UCI rezando todo o que xa se me esqueceu, tocoume estar en moitos sitios pero as unidades de críticos teñen as súas propias listas de contratación por algo, a xente que traballa alí ten unha formación da que eu carezo e utilizan máquinas que case non vin diante.
Entro na antesala e aquilo é unha tolemia, faltan cinco minutos para as oito e hai unha gran multitude de xente entrando e saíndo, case toda da uci limpa, a que non ten pacientes con patoloxía covid, porque os da outra xa están case todos dentro, total só hai catro enfermeiras, dous auxiliares e unha celadora, e todas coa mesma cara de susto que eu. Achégome a un par de compañeiras para preguntar onde teño que cambiarme e onde podo atopar o equipo de protección individual, unha mírame con mágoa, outra mira ao chan e outra me sinala un pequeno cuarto onde está o material e dime que deixe a miña mochila na sala do café, aínda que non se onde está esa sala tampouco, e como me dá vergoña preguntar vou cambiarme e xa se iso meto a mochila nunha bolsa ou algo.
O cuartucho para cambiarse realmente parece un zulo, case non podo nin moverme, quítome o uniforme que traía xa posto e póñome un deses verdes de quirófano que me queda grande ata nos petos, bo, a verdade é que case entro eu nun peto, remango todo o que podo e póñome unha bata de usar e tirar, unha desas batas que parecen de goma eva plastificada como a que usa a miña sobriña para facer as súas manualidades do cole, un gorro refugable, calzas do mesmo material, luvas normais e outros máis longos, a máscara cirúrxica xa que por alí non vexo outras e unhas lentes coas que apenas podo ver por onde vou, e coma se dunha astronauta tratásese atraveso as portas da unidade.
Luces por todas partes, alarmas soando aquí e alá e máquinas que parecen mirarme con desprezo, nese momento quero morrerme aínda que saír correndo tamén é unha boa idea, case non lembro nada do que estou a ver diante, tento facer memoria dos días de prácticas nesa mesma unidade pero os nervios non mo permiten e unha compañeira da que só podo ver os ollos esgotados tras a pantalla saúdame coa man e pregúntame algo, case non a podo escoitar con tanto barullo. Repíteme a pregunta: “Es a que vén cubrir a mañá? A que manda o súper?” Eu asento sen palabras porque non podo nin falar do medo. “Estiveches algunha vez aquí?” Nego con présa sen deixar de mirar todo á miña ao redor. “Que ben! Outra sen experiencia”.
Chama a outra compañeira e entre as dúas deciden que me toca levar a un par de pacientes “sinxelos”, dos que están case ben como din elas, non teñen grandes complicacións e con sorte hoxe ou mañá iranse a planta xa que son realmente afortunados. O de afortunados chégame á alma. Tomo aire con forza e asento tentando ser positiva, cóntanme un pouco sobre cada un deles e o que me toca facer durante a mañá, sobre as máquinas que hai á súa ao redor e monitores, a medicación e dáme un repaso de onde está cada cousa, se a quenda é tranquilo non terei ningún problema porque as outras compañeiras estarán alí para axudarme, pero se se complica con ingresos ou se algún do resto de pacientes ponse peor terán que deixarme soa, e eu pregúntome que pasa se algún dos meus empeora. Volvo rezar o que non se e trato de tirar co que hai.
En canto dáse a volta doume conta de que non me decatei de nada do que me dixo e miro para o paciente que teño diante desexando por momentos que me trague a terra. Miro a gráfica na que se anota todo o referente ao paciente e só vexo raias números e unha chea de cuadraditos, é enorme ou polo menos así mo parece a min, o dobre dunha folla normal e ten tantas cousas escritas que non vexo por onde empezar.
De novo trato de coller aire con forza para relaxarme e de súpeto alguén me dá un toque nas costas: “Pero nena, como é que vés con esa máscara? Iso para aquí non vale de nada, non ves que todos aquí son positivos? E se non a cambias agora mesmo ti tamén o serás“. Quédoma mirando con tal susto que xa dubido se o de ser positiva é malo ou bo. Sae correndo e nun minuto téñoa diante cunha desas xa famosas FFP2, dun golpe quítame a cirúrxica levando de paso parte das miñas orellas e colócame a nova mascarilla apertando o adaptador metálico contra o meu nariz coma se non houbese un mañá, e despois tal como veu vaise. E alí quédome eu cunha dor de narices e con máis cara de parva que antes.
A mañá empeza transcorrendo máis ou menos decente, preparo a medicación, familiarízome cos monitores e coa gráfica de traballo, realizamos o aseo dos dous pacientes e sigo cos dedos cruzados para que nada malo ocorra. Os médicos fan a súa visita de rutina preguntando cousas ás que eu asento por sistema porque non me decato de moito, e nun alento vanse, e entón entendo de onde vén a expresión de visita de médico porque case non me deu tempo nin a dar os bos días. Cando pasou xa o ecuador da mañá comezo a respirar, xa máis ou menos collinlle o truco a aquela gráfica do demo, familiariceime cos monitores e aos pacientes xa os chamo polo seu nome, todo vai ben, ou iso creo eu.
Entón chama un deses médicos e dános a grata noticia de que imos ter un ingreso, mirámonos unhas a outras e alguén decide que teño que levalo eu porque os meus pacientes son os que están mellor, tres pacientes para min soa, que ben! Taquicardizo, rompo a suar e empezo a lanzar preguntas sen xeito nin dereito. Unha das miñas compañeiras ponse ao meu lado, non está moito máis tranquila que eu pero polo menos parece saber o que hai que facer, preparamos o necesario, calibramos o respirador, e as dúas poñémonos á espera de que chegue e chega, e como chega, apurado é pouco. Despois de pasalo á cama vexo ás compañeiras de urxencias e desexo con todas as miñas ganas poder irme con elas, pero nada, toca quedar; o médico aparece ao meu lado cun chas como di a canción e empeza a soltar ordes a torto e a dereito e eu corro dun lado a outro como pito sen cabeza, colocando cousas, sacando outras, poñendo medicación, quitando medicación… Aparece outro médico da mesma forma que o primeiro e despois outro máis e eu paso a man polo aire por se houbese algún tipo de portal interdimensional porque non chego a entender de onde saen, e pregúntome tamén para que aparecen tantos porque entre uns e outros as ordes voan chocando unhas contra outras mentres que o paciente segue respirando por branquias.
Finalmente unha mente sabia que aparece da nada como os demais, decide que debemos intubar e eu, que non parei de suar desde o primeiro momento, deshidrátome de golpe ao escoitar iso, grazas á miña querida compañeira, salvadora dos meus peores momentos, que se pon á fronte da situación e déixame a min encargada de pasarlle o que me vaia pedindo. E nun pestanexo o señor está dormidiño e conectado ao respirador, e nese momento parece que o ambiente se relaxa, o paciente respira mellor e está máis tranquilo, entre as dúas acabamos de facer o que toca e cando miro o reloxo doume conta de que xa case terminou a quenda e aínda me faltan mil cousas por facer.
Volvo correr acelerada dun lugar a outro terminando o pendente, e cando por fin vexo chegar ao persoal da tarde e unha das compañeiras achégase a min, xa co meu tempo máis que cumprido, para dicirme que é a miña substitución, case rompo a chorar da emoción. Quero abrazala pero non se pode e quédome a medias nunha postura incómoda, aínda que me dá igual, xa todo dáme igual, só quero saír desa tolemia á que algunhas compañeiras xa lle puxeron o sobre nome de “Mordor”, moi adecuado por certo, e sacarme por fin de encima o traxe de tortura, ir ao baño e beber.
En canto saio do vestiario xa duchada e cambiada e cunha inmensa sensación de alivio desexando non volver alí nunca máis, atópome ao seguinte supervisor de garda, que me coñece doutras veces, e con moita retranca proponme que volva á UCI pola noite, agora que xa teño experiencia véñolles moi ben para cubrir as quendas, e eu míroo con ollos asasinos, acórdome de toda a súa familia un por un e saio correndo como alma que leva o diaño, entón dígome a min mesma que igual a vocación que tanto nos encomian os que non saben debeuse quedar alí dentro porque agora mesmo o único que me apetece facer é deixar o currículo no Primark, alí polo menos danche formación, tes unha quenda continuada e segura que os contratos van ser de máis dun día.
O teléfono empeza a soar unha e outra vez, o meu corazón acelérase de novo e abro os ollos, estou na miña habitación, na miña cama e sorrío pensando que todo foi un pesadelo. O teléfono volve soar e contesto sen mirar, a voz durmida do supervisor de garda quéreme regalar outro día de tortura. Feito as mans á cara e sáeme da alma: “Merda, non o soñei!”.
Outro día sen saber para onde vou, onte foi a UCI covid, hoxe a saber… e mañá?
“Imagen del Banc d’Imatges Infermeres. Autoría: Ariadna Creus y Àngel García”