Dixo Göbbels, Ministro de Propaganda para o Reich que «unha mentira repetida convértese nunha verdade», e parece ser que, aínda que pasasen moitos anos, esa técnica aplicada por aquel enton, non deixa de estar en desuso.

Afortunadamente vivimos nunha sociedade na que a transparencia comeza a ser unha palabra de moda, aínda que para algúns ese “novo” concepto non sexa realmente do seu agrado e pasar por boas certas afirmacións xa non é tan sinxelo nunha sociedade cada vez máis informada.

E é que a pesar de que xa o fixésemos hai uns meses, as últimas publicacións basadas en fontes do Sergas con respecto ao nosa denuncia polo baixo ratio de enfermeiras, obrígannos a ter que darlle de novo resposta con datos veraces.

Pero primeiro de todo queremos mostrar nosa total desconformidade unha vez máis no canto ás formas e os datos vertidos hoxe desde o Servizo Galego de Saúde, o cal pretende vender á opinión pública por medio do seu Departamento de Comunicación cifras opacas, terxiversadas e manipuladas.

Fixérono anteriormente pero de novo o SERGAS resalta que de “máis de 10.500” enfermeiras e enfermeiros “o 88% é persoal estable”, ou o que é o mesmo unha temporalidade dun 12%, algo en contraposición aos datos ofrecidos polo Consello de Contas, un organismo oficial e independente que ten como principal función o control externo da actividade económica e financeira de Galicia. Devandito organismo cifrou a temporalidade nun 40% en Atención Especializada e nun 28,1% en Atención Primaria no seu “Informe de fiscalización dá Conta Xeral do SERGAS”, números coincidentes co estudo de campo realizado polo noso colectivo, constatando que a temporalidade nas enfermeiras aseméllase máis aos datos ofrecidos polo  Consello de Contas que aos que o propio SERGAS móstranos.

Desde o  Servizo Galego de Saúde falan de “persoal estable” incluíndo dentro dese concepto ás interinidades, ainda que legalmente e como marca o Estatuto Marco do Persoal Estatutario dos servizos de saúde, unha interinidade é persoal estatutario TEMPORAL. Se facemos referencia á RAE, dícese de “estable” o que permanece nun lugar durante moito tempo, mentres que “temporal” fai referencia a algo que dura por algún tempo. Ata un profesor  benevolente suspenderíanlles se nun exame de Lingua propuxesen “estable” e “temporal” como sinónimos.

Doutra banda de novo fontes do SERGAS sacan á palestra datos sobre o cociente enfermeira-doente que, sempre segundo as cifras do Sistema Nacional de Saúde é de “4 por cada 1.000 habitantes”, cifra superior á media de España.

O problema vén de novo na orixe e interpretación dos datos, posto que o informe do Sistema Nacional de Saúde ao que se refire o Sergas contén cifras estimativas e referidas ao ano 2016, por tanto non están actualizadas, e o número real é 3.9 como suma do cociente de enfermeiras en atención hospitalaria e enfermeiras en atención primaria por cada 1000 habitantes, mentras que a media dese ano foi 3.8.

O que non din é que ese ano Galicia foi a comunidade autónoma número once de España respecto a este ratio. Segundo o último informe do INE (de novo outro organismo oficial e independiente) de profesionais sanitarios colexiados publicado fai poucos meses con datos referidos o ano 2018, a media de enfermeiras por cada 1000 habitantes é de 6.55 en España, en Galicia é de 5.37, o que bota por terra os datos da Xunta situando a Galicia á cola de España (a terceira peor autonomía) e á cola de Europa. Conclusión: os datos ofrecidos polo Sergas non só non son fiables nin recentes senón que ademais levan a interpretacións erróneas. 

Os datos ofrecidos polo Consello de Contas, polo INE e por organizacións sindicais, son os que facemos nosos para denunciar a dramática situación vivida polo colectivo, datos que á súa vez deslegitiman aos do SERGAS, cheos de maquillaxe contable e político.

É por esta razón que non podemos aceptar ningún dato por parte da Xunta de Galicia ata que a Administración cumpra coa súa obriga legal de transparencia e comprométase a poñer en funcionamento un sistema de Rexistro de Persoal que permita cuantificar e definir con exactitude e actualizado, en tempo real, o estado da totalidade do persoal de enfermería do SERGAS. Só así serían fiables os datos, e non terían que saír no futuro cada dous por tres a desmentir a un grupo de enfermeiros, que ata hai pouco, era minoritario e insignificante para o Sergas.

Por último, presume o Servizo Galego de Saúde de poñer en marcha un “nomeamento estatutario eventual de continuidade” que busca “garantir a súa estabilidade laboral” e “reducir o número de contratos excesivos”. Falan do mesmo tipo de contrato que foi ofertado previamente aos médicos de familia e pediatría con nulo éxito e que rexeitamos rotundamente en múltiples ocasións. A pesar diso, desde diversos medios de comunicación vendeuse que este contrato foi un éxito, cando a maioría optaron por rexeitalo tras coñecer as súas condicións. Unhas condicións que xeran unha falsa sensación de estabilidade. De que nos serve que o asinen os sindicatos, se o propio persoal ao que afecta ese contrato rexéitao  maioritariamente?

A realidade é que a Administración leva moito tempo recorrendo a formas alegales para cubrir ausencias do persoal fixo: non se cobren moitas das incapacidades temporais dos traballadores fixos, refórzanse os persoais das plantas con contratos de acúmulos de tarefas tamén usados para cubrir “ocos” estruturais, impedindo e alongando a súa conversión a vacante.

Cremos firmemente que todas estas alegalidades veranse incrementadas coa posta en marcha deste contrato eventual de continuidade e por tanto dará pé a que desde o Servizo Galego de Saúde sígase permitindo unha “contratación fraudulenta” como asegurou que existía pero “non sempre” a directora de  RRHH en Comisión Parlamentaria.

Por tanto de novo volvemos remarcar que consideramos esta proposta de contrato de continuidade, como un parche que alongará aínda máis a precariedade na enfermería e cremos que non é compatible reclamar estabilidade e aceptar pola nosa banda un contrato que nos perpetúa na precariedade. É por iso que non entendemos outro camiño que non sexa:

• Xerar todas aquelas prazas que se perderon durante a crise e non se cubriron debido á Taxa de Reposición. Esa Taxa de Reposición que impuxo o goberno de Mariano Rajoy e que no tempo no que Feijóo e Rajoy compartían gobernos en Galicia e en Madrid, non valoraron eliminar.

• Aumentar o número de enfermeiras contratadas. Repetimos que por cada mil galegos hai, segundo datos do INE, 5,37 enfermeiras. A terceira peor taxa de toda España, á cola da península e de Europa.

• Coñecer os datos reais da situación dos profesionais para que unha situación como a actual non volvan ocorrer. Transparencia e rexistro fiable e independiente do persoal sanitario desglosando entre Persoal Estatutario Fixo e Temporal e debidamente actualizado.

Todo isto indícanos a falta de interese real en solucionar a problemática sufrida polos profesionais e confirma unha vez máis que a Consellería de  Sanidade ten como única pretensión publicitar como datos reais, unhas cifras terxiversadas e edulcoradas co único obxectivo de sacar rédito político. E nós como colectivo o único que pedimos é menos palabras vagas e terxiversadas e máis propostas en firme.

“Imagen del Banc d’Imatges Infermeres. Autoría: Ariadna Creus y Àngel García”